Aikido stage Tasaka sensei lente 2013

Tasaka sensei geeft wekelijks les in de Kumano Juku Dojo in Japan. Jaarlijks komt hij naar Frankrijk om er een seminar Aikido te geven.

Tom Verhoeven
Auvergne, winter 2012

Hikitsuchi sensei - Essential teachings

Hikitsuchi sensei (10e dan) was een van de favoriete leerlingen van Aikido grondlegger Ueshiba Morihei O Sensei.  Hikitsuchi sensei (14 juli 1923 - 2 februari  2004) was de dojo-cho van de Kumano Juku Dojo in Japan en gaf regelmatig Aikido stages in Amerika en Europa..

In deze video, op youtube opgedeeld in drie delen, komen een aantal fundamentele technieken en principes van Aikido aan bod.

Deel 1/3

Deel 2/3

Deel 3/3


Anno Motomichi sensei is te zien als een van de uke in de video.

Tom Verhoeven
Auvergne, herfst 2012

Andre Nocquet

Boeiend artikel over Andre Nocquet (1914 - 1999), de eerste niet-japanner die als uchideshi werd toegelaten aan de Aikido Aikikai Honbu dojo. 

O Sensei met Andre Nocquet als uke.

Andre Nocquet beoefende aanvankelijk grieks-romeins worstelen. Moshe Feldenkrais, later bekend om zijn Feldenkrais methode,  introduceerde hem in jiu jutsu. Hij kreeg vervolgens les van Mikonosuke Kawaishi. En kwam in aanraking met Tadashi Abe, die hem na enige tijd adviseerde om naar Japan te gaan om daar les te nemen van Aikido grondlegger Ueshiba Morihei O Sensei.

Andre Nocquet verbleef van 1955 tot 1957 in Japan en trainde in de Hombu dojo o.m. met Tamura Nobuyoshi.

Op youtube is een filmpje te bekijken met opname die Andre Nocquet met zijn camera maakte.

http://www.youtube.com/watch?v=4hypG1yeThU

Het artikel en de geluidsopnamen van een interview met hem is terug te vinden op de website van Guillaume Erhard:

http://www.guillaumeerard.com/aikido/articles/109-reflecting-on-the-teaching-of-aikido

Boeken van Andre Nocquet:

 

• O'Sensei Morihei Ueshiba: Presence and Message (1975) – Oorsprokelijk gepubliceerd als  Présence et Message (1975) en vervolgens vertaald door Robert Cornman in het Engels (1994).

• Aikido: Heart and Sword (1991) – Oorspronkelijk verschenen in het Frans (1991) met de titel; Le Coeur Épée en in 1996 in vertaling verschenen (uitgave Aiki News). 

Tom Verhoeven
Auvergne, herfst 2012

Aikido - the loving world

Artikel over lesgeven in Aikido aan minder valide mensen in Vietnam.

Het is een mooi voorbeeld van hoe Aikido voorbij gaat aan een fysieke beperking en volop plezier geeft aan de individuele deelnemers. En tegelijkertijd bied Aikido een bijdrage aan een betere en sterkere gemeenschap.  

In tekst en geluid.


http://www.tuoitrenews.vn/cmlink/tuoitrenews/charity/aikido-for-the-disabled-sows-the-seeds-of-humanity-1.92567

Tom Verhoeven
Auvergne, herfst 2012

Omoto kyo leer en Aikido filosofie

De grondlegger van Aikido heeft in de loop van zijn leven van meerdere mensen les gehad in krijgskunst, filosofie en religie.  De twee mensen die als leraar het duidelijkst hun stempel hebben gezet op Ueshiba O Sensei’s ontwikkeling van zijn eigen Budo methode – die  uiteindelijk bekend zou worden als Aikido, waren respectievelijk Takeda Sokaku en Deguchi Onisaburo.  Takeda zou bekendheid krijgen – vooral door de roem van zijn voornaamste student Ueshiba Morihei - als grondlegger van de Daito Ryu. In de basistechnieken van Aikido is veel van de technieken van Takeda nog steeds zichtbaar.

Onisaburo Deguchi  (1871 – 1948) was de spiritueel leider van de Omoto kyo, een van de grootste Japanse nieuwe Shinto religies.  Hij was daarnaast bekend als schrijver, beoefenaar van Shodo en keramist. Er zijn wereldwijd exposities geweest van zijn keramische werken.

Zijn wereld visie vinden we terug in de boeken die hij heeft geschreven (hij maakte meestal gebruik van een of enkele scribenten) en in andere geschriften zoals gedichten en gecalligrafeerde spreuken.  Het gedachtegoed van Onisaburo Deguchi heeft grote invloed gehad op het denken van O Sensei  en wanneer we kijken naar zijn uitleg over het doel en het wezen van Aikido dan citeert hij soms letterlijk Onisaburo Deguchi.

Dit is een beknopt overzicht van het gedachtegoed van Onisaburo Deguchi.

De drie waarheden die aan Onisaburo Deguchi werden geopenbaard:

Observeer de werkelijke verschijnselen van hemel en aarde en je zult de substantie zie van de ware kami.

Herken het onfeilbare functioneren van alles en je zult de energie zien van de ware kami.

Dring door tot de wezenlijke natuur van alle levende wezens en je zult de geest zien van de ware kami

(deel 3 van de Reikai Monogatari)

Zijn drie waarheden komen er op neer dat je volgens zijn inzicht niet altijd academische kennis of boeken nodig hebt om een basale kennis of ervaring van de kami te hebben: Breng de geest tot rust en observeer hoe hemel, aarde en de natuur  zich ontsluieren en je zult de waarheid inzien.   

De kami beschouwt hij als de alom aanwezige geest van het universum en de mens is de kern van de werkingen van hemel en aarde. Wanneer kami en mens een worden, zal oneindige kracht en gezag zich manifesteren.

In tegenstelling tot het idee dat kami  almachtig en tot alles in staat is, geeft Onisaburo Deguchi hier het beeld van kami die uitsluitend geest is en nog geen glas water zou kunnen verplaatsen. Daarvoor is de hand van de mens nodig. Anders gezegd, de creatieve synergie ontvouwt zich pas als de abstracte entiteit van de kami een wordt met de mens als tastbaar wezen.

De kami heeft een inherent streven naar vrede, goedheid, liefde – naar een hemel op aarde en het wezen dat bij uitstek geschikt is om dit doel mee te verwerkelijken is de mens. Vandaar de mens als de kern van de werkingen van hemel en aarde.  Aikido grondlegger Ueshiba Morihei O Sensei  haalde dit principe aan als hij stelde dat hij de kern of het centrum van het universum was. Dit streven van kami  benadrukt nog eens de verheven missie van de mens op aarde.    

Mitama

In de leer van de Omoto kyo  wordt de naohi mitama van de mens beschreven als deel uit makend van kami sama (God, het goddelijke, het eerste principe).  Verder bestaat het wezen van de mens uit vier aspecten;  Ara mitama, Nigi mitama, Sachi mitama en Kushi mitama.  De nao mitama neemt een centrale plaats in en stuurt de vier verschillende mitama aan. Deguchi vergelijkt het niet toevallig met een wiel  (het herinnert aan het Dharma wiel van het Buddhisme en aan een uitspraak van Lao tse / Roshi) waarbij de Naoni mitama de as vormt en de vier mitama de vier spaken.

Wezen en functie van de mitama

De Naohi mitama is de wezenlijke kern van  het hoogste goed en schoonheid. Naohi mitama weet intuïtief goed van kwaad te onderscheiden en gidst de mens in de juiste richting.

De Ara Mitama, de ruwe geest heeft als essentie Yu, onversaagdheid / roekeloosheid en als functie Shin, bereidwilligheid,  Ka, besluitvaardigheid, Fun, standvastigheid, Ben, ijver en Koku,  zelfbeheersing / voortvarendheid.

Nigi Mitama, de zachte geest heeft als essentie  Shin, sympathie (empathie) en als functie Hei, vrede,  Shu, discipline,  Sei, orde, Chih bestuurlijk vermogen en  Koh gemeeschapszin.

Sachi mitama, de geluk geest heeft als essentie Ai, liefde en als functie Eki, liefdadigheid / het vermogen goed te doen,  Zoh, creativiteit, Sei productiviteit, Ka ontwikkeling en Iku voeding.

Kushi mitama, de wonderlijke geest heeft als essentie Chi wisdom en als functie Koh, vaardigheid, Kan, gevoeligheid, Satsu, observatie, Kaku, gewaar zijn, bewust zijn en Go verlichting.

De intrinsieke eigenschap van elke mitama

De Naohi mitama en de vier andere aspecten hebben als intrinsieke eigenschap  het vermogen en de plicht (wetmatigheid) om hun capaciteiten volledig te benutten en tot volle wasdom te laten komen.

Voor alle duidelijkheid; het gaat niet om een opgelegde plicht of eis, maar om een natuurlijke door kami sama  gegeven eigenschap.   

Tezamen staan ze bekend als Gojo no kairitsu – de plicht van de vijf vermogens.

Naohi mitama heeft als vermogen kaerimiru; zelf onderzoek, zelf reflectie

Ara mitama heeft als vermogen Hajiru;  schaamte

Nigi mitama Kuiru;  berouw hebben

Sachi mitama Osoru; vereren, ontzag hebben voor

Kushi mitama  Satoru;  verlichting (ontwaken)

Deze vijf vermogens worden ook wel gezien als de stadia waar je door gaat op je pad naar verlichting. In je beoefening van Aikido ontkom je niet aan een confrontatie met je zelf – het is de enige manier om te ontdekken waar je werkelijke mogelijkheden liggen en waar je beperkingen.

Dit leidt onvermijdelijk naar het stadium van schaamte voor alle fouten en tekortkomingen.

Het stadium van berouw hebben opent vervolgens weer de mogelijkheid om verder te groeien.

Dit leidt tot ontzag en bewondering voor kennis en vaardigheid die ons inzicht te boven gaan. Daarbij kunnen we denken aan natuurkrachten die we of niet goed begrijpen of waar we totaal geen grip op hebben. Maar ook bijvoorbeeld  aan het vermogen om te helen, de vermogens van de geest, de vermogens van het lichaam,  de schoonheid van een kunstwerk of van muziek.

Het uiteindelijke streven is satori, volledig ontwaken als bij het aanbreken van een nieuwe dag. Dit vormt de kern van de mythe van de zonnegodin Amaterasu die zich verbergt in een grot en de wereld in duister hult.  Het weer tevoorschijn komen van Amaterasu staat voor het bereiken van verlichting.

Het negatieve aspect van de mitama

Er zit echter ook een negatieve kant aan. Als de Naohi en de vier mitama zich om wat voor reden ook niet volledig ontwikkelen, er niet voldaan wordt aan het optimaal toepassen van de intrinsieke eigenschappen,  dan vertonen ze de volgende misvormingen;

Naohi degenereert in Maga-hi;  kwaadaardige ziel / geest

Ara mitama Soh kon;  de ziel /geest van vijandigheid

Nigi mitama Aku kon;   de ziel / geest van verdorvenheid

Sachi mitama  Gyaku kon;   de ziel / geest van opstandigheid

Kushi mitama Kyoh kon;   de ziel / geest van krankzinnigheid 

De geest van  rechtschapenheid

Wanneer de vier mitama zich wel volledig ontwikkelen dan ontstaat de geest van rechtschapenheid en deze uit zich bij de mitama als volgt;

Ara mitama als Dan;  besluitvaardigheid

Nigi Mitama als Sei ;  gelijkheid 

Sachi mitama als Katsu ;  altruisme

Kushimitama  als Sai ;  bekroning, afronding

Waar er rechtschapenheid daar is ook het juist verlangen, het juiste verlangen leidt er toe dat mensen gemotiveerd worden zichzelf te verbeteren. Elk van de Mitama brengt een correct verlangen teweeg:

Ara Mitama – Ju ;  lang leven

Nigi Mitama -  I ; status

Sachi Mitama -  Fu ; welvaart

Kushi Mitama  -  Mei ; faam

De richting van de mitama als schering en inslag

De vier Mitama zijn niet onafhankelijk van elkaar maar zijn op een interactieve manier met elkaar verweven,  zoals de draden in een weefgetouw door schering en inslag kruislings met elkaar verweven worden. Elke Mitama heeft een richting die of schering is of inslag.

Ara Mitama ; richting van schering

Nigi Mitama ; richting van schering

Sachi Mitama ; richting van inslag

Kushi Mitama ; richting van inslag

Wanneer de vier Mitama op deze wijze met elkaar verweven zijn  resulteert dit in de Izunome no mitama, de ware menselijke geest,  die vaak wordt weergegeven door een kruis. Het is deze innerlijke staat die mensen als sinds het begin der tijden hebben nagestreefd.  Het is ook de staat waarin Izu en Mizu (vuur en water) in perfecte harmonie zijn.  Onisaburo Deguchi associeerde Izu no mitama met vaderlijkheid, striktheid en creativiteit en Mizu no mitama met moederlijkheid, liefdevolheid en mededogen . 

http://aikido-auvergne-kumano.blogspot.fr/2012/03/oomoto-great-origin.html

Tom Verhoeven

Auvergne, herfst 2012

Schilderij op Ebay

Vanaf komende week staat dit schilderij te koop op Ebay.

Het is 60 x 84 cm groot, inclusief de eenvoudige lijst.

Thich Nhat Hanh : Mindfullness

Calligrafie van zen-meester Thich Nath Hanh.
De twee gebruikte kanji (Chinese karakters) zijn voor Kon, ima en Shin, kokoro.
Kon of ima betekent Nu, in de zin van op dit moment en Shin of kokoro betekent hart / geest.
Samen vormen ze het begrip Mindfullness; het ten volle bewust zijn van dit ene moment. 

Zen meester Thich Nhat Hanh

Website van Plum Village in Frankrijk:  http://www.plumvillage.org/


Tom Verhoeven
Auvergne, herst 2012

A I M E E D I S

Aimeedis Art & Design

AIKI JOHO - Toma uchi

Dit is een vorm van katate uchi - een slag met de jo waarbij de jo met een enkele hand (katate) wordt vastgehouden. De technieken van Aikido kunnen toegepast worden op een heel korte afstand (chika ma), maar er zijn ook ruim uitgevoerde technieken die bedoeld zijn voor een grote afstand.

Dit is een Aiki jo techniek bedoeld voor een grote afstand (to ma).  Vandaar de naam; Toma uchi. Men tracht met deze slag iemand te bereiken die op een grote afstand staat, wellicht zelfs net buiten bereik. In welk geval men met deze slag de tegenstander even van zich af kan houden om over te kunnen gaan op een tweede slag. Vroeger werd de slag ook wel gebruikt om een menigte mensen schrik aan te jagen en op afstand te houden.

Een oude vergelijking stelt dat je je moet voorstellen dat je voor een riviertje staat en iemand probeert te raken die zich aan de overkant van het water bevind. Als je nu maar ver genoeg naar voren reikt lukt dat je misschien wel, maar je loopt het risico dat je te ver naar voren reikt en in het water valt. Toch is het ook weer niet de bedoeling dat je de slag krampachtig probeert in te houden. Reik zover je kunt, maar behoud je centrum, je balans.

Toma uchi leert je veel over het vinden van de juiste ma ai, over snelheid en beheersing van het wapen. Vooral als partneroefening is het fysiek een pittige oefening.

Begin vanuit chudan kamae.

Of begin vanuit hanmi. In dit voorbeeld met links voor (hidari mae).

Pak de jo bij het uiteinde.

 De linkerhand blijft op dezelfde hoogte, de rechter hand brengt de jo boven het hoofd.

Laat de jo iets zakken, zonder het op de schouders te laten rusten.

Rechterheup en rechterschouder komen naar voren, de jo beschrijft een grote boog in de ruimte.

Vang de jo op in het midden of meer bij de hand.

 De linkerhand beweegt naar het uiteinde in voorbereiding voor de volgende slag, nu met links uitgevoerd.


Tom Verhoeven
Auvergne, herfst 2012

Driehoek - Vierkant - Cirkel

 De driehoek, vierkant en cirkel kennen we natuurlijk als mathematische figuren – in de Griekse oudheid beschreven mathematici als Euclides en Pythagoras deze en aanverwante figuren reeds en gaven voorbeelden van het berekenen van een zijde of een hoek van dergelijke figuren.

In Aikido en in Zen wordt er op een andere manier naar deze drie figuren gekeken.  In beiden gaat het meer om een soort schematische of symbolische weergave van de werkelijkheid.  De grondlegger van Aikido, Ueshiba Morihei O Sensei, gebruikte de drie figuren om het doel en de methode van Aikido uit te leggen. Hij baseerde zijn uitleg vooral op Shinto en Boeddhisme. De bekendheid met de drie figuren als Zen-symbolen is tegenwoordig  vooral te danken aan de Zen monnik Sengai. Zijn calligrafie van de in elkaar overlopende driehoek, vierkant en cirkel is ontelbare keren opgenomen in tijdschriften, boeken, documentaires en allerlei andere publicaties.

Cirkel, Driehoek en Vierkant door Sengai

Een Boeddhistische benadering.

In de Westerse traditie staat “verlichting” voor het inzicht dat de mens een rationeel wezen is – een homo sapiens.  In de Boeddhistische traditie is rationele of intellectuele bewustzijn slechts een van de mogelijke vormen van bewustzijn.  Het streven van de boeddhist is gericht op een ander soort verlichting; het inzicht dat het zelf samenvalt met de werkelijkheid, dat het eigen bewustzijn niets anders is dan Boeddha-natuur.  Het principe van de trikaya (drie lichamen) probeert dit verduidelijken:

Nirmanakaya  Getransformeerd of geboren lichaam. Het fysieke lichaam van Boeddha , een menselijke Boeddha, met het lichaam van een mens als ieder ander.   

Sambhogakaya  Het gezegende lichaam, het vreugdevolle lichaam. Het is een spiritueel meer gevorderd lichaam zoals we dat bij een bodhisattva voorstellen. In dit stadium kunnen zich visioenen voordoen of goede gedachten die uiteindelijk kunnen leiden naar Dharmakaya.

Dharmakaya  De belichaming van de Dharma zelf,  Boeddha en dharma zijn een en dezelfde. Het is de ultieme vorm van bewustzijn.

We kunnen dit zien als de drie manifestaties van Boeddha, maar het wordt vooral gebruikt om de drie stadia mee aan te geven die de leerling moet door gaan om tot dit bewustzijn te komen.  Als stadia gezien  zullen budoka het als “shu, ha, ri” en aikidoka het als “gotai no keiko, jutai no keiko en ryutai no keiko”  herkennen.

Bodhidharma (Ta Mo in het Japans) wijst in zijn geschrift Shao Shih Liu Men (Geringe Overwegingen omtrent de zes poorten) echter op een vierde stadium – het stadium waarbij men ook de leer van de Trikaya achter zich laat en daarmee ieder besef van Boeddha en Dharma. Dit stadium heeft zelfs geen aanduiding of naam – zij die het bereiken spreken slechts over de leegte, het niets.  In zijn lessen benadrukt hij het direct wijzen naar de waarheid en het directe inzicht van de leerling en bekritiseert hij in feite elke methode waarbij gebruik gemaakt wordt van sutra, overgeleverde teksten, rituelen, e.d. Dit is sindsdien een belangrijk kenmerk van Zen-Boeddhisme geworden en Bodhidharma wordt beschouwd als de grondlegger van deze Boeddhistische school.

Sengai Gibon (1750 – 1837) was een zen monnik en een fameus beoefenaar van Shodo (de weg van de gepenseelde calligrafie). Zijn verwijzingen naar de betekenis van de calligrafie is tweeledig; de eerste herinnert aan de Tao Te Ching van Lao Tse (Roshi in het Japans):

De cirkel staat voor het oneindige, het is uit het oneindige waar alles uit voortkomt. Het vormt de basis van alles dat leeft.  Toch is het oneindige zelf vormloos.

Mensen beschikken over zintuigen en intellectuele vermogens en verlangen tastbare vormen.

Vandaar de driehoek – de driehoek is het begin van alle vormen.

Uit de driehoek ontstaat eerst het vierkant.

Het vierkant is een verdubbeling van de driehoek.

Dit verdubbelings-proces zet zich eindeloos voort en leidt tot de “tienduizend dingen” (d.w.z. het universum).

De tweede uitleg is een verwijzing naar het Shingon Boeddhisme dat in Japan grote invloed heeft gehad op het gedachtengoed van Shinto en zelfs hier en daar tot een versmelting van beide spirituele paden leidde. De grote schrijnen in Kumano die Ueshiba Morihei O Sensei regelmatig bezocht waren en zijn allen zowel aan een of meer Shinto kami gewijd als aan een of meer verschijningen van Boeddha:

De driehoek staat voor de mens in zijn drie aspecten;  Fysiek, Oraal (of intelectueel) en mentaal (spiritueel).

Het vierkant  staat voor de zichtbare wereld die samengesteld is uit de vier elementen ; aarde, water, vuur en lucht.

De cirkel staat voor de Dharmakaya, het is het ware, het echte, het oorspronkelijke, de vormloze vorm waar alles uit voortkomt en alles weer naar terugkeert, leegte. Het is het symbool voor het eerste element ruimte / hemel / leegte.  Het element staat bekend als Akasha,  dat glanzend en helder betekent.  Het element kennen we daarnaast als ether of als geest. De cirkel als symbool voor Dharmakaya wordt ook geassocieerd met een spiegel; een spiegel is zuiver en schoon en daardoor instaat te weerspiegelen en het bezit wijsheid daar het de werkelijkheid reflecteert in al zijn aspecten zonder te oordelen.

Het boek Gorin no sho (het boek van de vijf ringen) van de samurai Miyamoto Musashi  bestaat uit vijf hoofdstukken die verwijzend naar deze vijf elementen getiteld zijn;  Chi no Maki (het boek van Aarde),  Mizu no Maki (het boek van Water),  Hi no Maki (het boek van Vuur), Kaze no Maki (het boek van de Wind) en Ku no Maki (het boek van Leegte). Zijn concluderende woorden luiden;  In Leegte is er het goede en er is niets kwaads.  Zodra er wijsheid, redelijkheid en de Weg aanwezig zijn, is er Leegte (ku).  

Miyamoto Musashi

Sengai zelf refereerde ook naar de Leegte als ultieme doel met zijn uitspraak; "Mijn spel met penseel en inkt is geen calligrafie , noch is het schilderen. Toch menen onwetende mensen ten onrechte; dit is calligrafie, dit is schilderen".

Over O Sensei’s benadering van de drie mathematische figuren later meer. Voor nu is het belangrijk om te beseffen dat geen van de hier bovengenoemde beschrijvingen hem vreemd waren.  Hij groeide op met de spirituele zienswijzen van o.m. Zen- en Shingon Boeddhisme, Shinto en Taoisme, met Shugendo en shamanisme en met de leer van het Neo Confucianisme.

Tom Verhoeven

Auvergne, herfst 2012 

  

 

Facebook

De blog Schetsen vanuit het land van de Averni heeft nu ook een eigen Facebook-pagina:


http://www.facebook.com/HetLandVanDeAverni

De blog omvat vooral teksten over filosofie, natuur, geschiedenis, literatuur en recente ervaringen opgedaan in France en elders.

Tom Verhoeven
Auvergne, herfst 2012

website Aimeedis - ontwerp, vormgeving, workflow

Ichi Rei Shi Kon

In het Japanse koshinto (het oorspronkelijke shinto) wordt de essentie van elk wezen;  kami, mens, dier, plant, mineraal,  gezien als een geheel (ichi rei) dat uit vier aspecten (shikon) bestaat. Deze essentie wordt tama of mitama genoemd.

Het woord tama duidt op iets ronds zoals een bal of een sfeer. In Aikido kennen we het vooral als een ronde sfeer die de aikidoka omgeeft als een luchtbel.  De Romeinen kenden een vergelijkbaar beeld en noemden het aura (ademtocht). Die sfeer staat in de moderne psychologie bekend als de persoonlijke sfeer, de ruimte om je heen die eigen is en waar niet iedereen zomaar in wordt toegelaten.  Dit verschilt met de Cartesiaanse opvatting dat de huid de begrenzing is van de mens (dier, plant).  De ruimte om je heen hoort tot je eigen invloedsfeer, je gevoel van waarneming beperkt zich niet tot de begrenzing van de huid, maar strekt zich uit in de gehele ruimte om je heen. Afhankelijk van je stemming, de kracht van je ki, kan de persoonlijke sfeer groter of kleiner zijn.

Het woord mi is hier een eervolle, respectvolle aanduiding.

Tamashii

Van oudsher ging men er vanuit dat de tama op het moment van comceptie ontstond (kuni tama) en tot volledigheid kwam door de waki tama, afkomstig van de ouders, hetgeen leidde tot de geboorte.

Alle entiteiten  hebben tama, ongeacht of het om kami, mensen, dieren, planten, stenen, beken, rotsen, vuur, etc. gaat. Omdat ze tama hebben zijn het sacrale entiteiten (alle leven is heilig).  Ze beschikken over tamashii,  de kracht, vermogens, capaciteiten van de tama. Deze tamashii is persoonlijk, eigen aan iedereen en aan elke entiteit.  Het is dit deel dat zich op zijn beurt kan ontwikkelen tot een kami.

Hieruit volgt al dat er telkens nieuwe kami kunnen ontstaan, ontdekt kunnen worden of zich kunnen ontwikkelen tot kami. Ook de tamashii van mensen kan zich ontwikkelen tot kami.  

Magatama

Het bekendste symbool voor de mitama is wel het juweel, de maga-tama. Deze heeft de vorm van een traan, een vallende waterdruppel (mizu-tama).

De magatama juwelen behoren naast het zwaard en de spiegel tot de klassieke keizerlijke regalia van Japan. De oudste gevonden magatama juwelen zijn bijna drieduizend jaar oud. 

Magatama - archeologische vondsten

moderne magatama als sieraad

Mitsu tomoe
 De mitsu tomoe wordt gevormd door drie om elkaar heen cirkelende magatama. Het symbool is te vergelijken met de Keltische triskel, een geliefd motief van de samurai-klasse en is in Japan op tal van objecten terug te vinden, bijvoorbeeld op de O daiko (grote trom) tijdens optredens van bekende taikogroepen als Kodo of Ondekoza.

enkele mitsu tomoe op een tsuba

Keltische triskel

Triskel op een keltische bronzen schijf

Naohi no mitama (ichi rei)

Het geheel van de tama staat bekend als de naohi no mitama (of ichi rei) en deze bestaat uit de volgende vier afzonderlijke mitama (shikon);  ara mitama,nigi mitama, sachi mitama, kushi mitama.

Ara impliceert hier de functie van “aru” – het verschijnen in de uiterlijke wereld,  nigi de functie van  “nigiru” – het verstevigen van de innerlijke wereld,  sachi (of saki) de functie van “saku” – het analyseren, onderscheiden, in te delen en kushi de functie van “kushi” – het tot de kern doordringen, centreren.

het kruis van de mitama

Ara mitama

Ara mitama is een wilde, ruwe, grove, gewelddadige geest, het is het aspect dat het kwade kan  vernietigen, en in die vorm een noodzakelijke kwaliteit voor de krijger die zich voorbereid op de strijd of reeds in een staat van oorlog is.  Het vernietigt  ook opkomende verleidingen en is  constructief voor het verhevene , het sacrale. En is in die zin niet uitsluitend te beschouwen als een negatief aspect. Echter, als er teveel aandacht gaat naar de Ara mitama dan kan het zich uiten in de vorm van agressie en ongebreideld geweld.  De ara mitama staat ook voor vorm, verschijning in tegenstelling tot essentie.

Nigi mitama

De nigi mitama vormt het tegendeel van de ara mitama en is te beschrijven als een milde, stille, verfijnde en vreedzame geest. Het is de geest die vrede brengt, die zich aanpast om de harmonie te bewaren, een geest die het vermogen heeft tot eenheid en saamhorigheid te leiden. Het staat voor essentie in tegenstelling tot vorm, verschijning in de wereld  van de ara mitama. Men ziet de migi mitama wel als het essentiele, oorspronkelijkedeel van de  mitama als geheel.

Saki mitama

De saki mitama of sachi mitama wordt gezien als de gelukkige, bloeiende, creatieve, zegenbrengende geest. Het heeft het vermogen gelukkig te maken,  zuivere liefde te geven, schoonheid te ervaren en zegen te geven.

Kushi mitama

De kushi mitama (of kushibi mitama) staat voor het verborgene, het geheimzinnige, het wonderlijke, de innerlijke geest, inventiviteit,  het doen van ontdekkingen, het ervaren van het mysterieuze.  Het is de geest die mysterieuze en spirituele transformaties teweeg kan brengen. Het is de oorspronkelijke helende kracht,  de kracht die actief is het proces van genezen en in de gebruikte medicijnen. Het is mogelijk om je kushi mitama te verliezen

Bekijken we de mitsu tomoe dan zien we drie tama afgebeeld. Deze staan voor ara mitama, nigi mitama en saki mitama. De kushi mitama is onzichtbaar en blijft verborgen. Het is door shugyo dat deze pas zichtbaar en duidelijk voor ons wordt.

Tom Verhoeven

Auvergne, zomer 2012