Shido Yoron

Belangrijke verhandelingen over de weg van de samurai (shi).

Shido Yoron is een van de vele verhandelingen over samurai-gedragscodes geschreven in de Edo-periode (1937). Shido Yoron, geschreven door Saito Setsudo (1797 – 1865), bestaat uit zes boekrollen waarin achtereenvolgens de oorsprong van de samurai, de "Fu" (manieren) van de samurai, de "Ki" van de samurai, de "Setsu" (integriteit of principiele houding) van de samurai, de "kokoro" (hart) van de samurai en tot slot de weg (do) van de samurai worden beschreven en toegelicht.

De auteur Saito Setsudo streefde het ideaal van de “seijin”, de klassieke wijsgeren na. Hij benadrukte een plichtsbesef bij het uitvoeren van intellectuele arbeid door de samurai die in overheidsdienst waren. Tijdens een wandeling met zijn leerlingen zagen ze boeren die druk bezig waren met het binnenhalen van de oogst. Hij wees naar hen en legde uit dat het twintig huishoudens van dag en nacht werkende boeren kostte om een samurai te onderhouden. Een samurai die zijn taken en het toeleggen op voortgaande studie verwaarloosde verdiende en mocht verwachten een “goddelijke straf”.

I  De oorsprong van de Samurai.

Het eerste hoofdstuk handelt over de oorsprong van de samurai. Het woord samurai komt van het werkwoord dienen en duidt dus eigenlijk op een dienaar. Het is vergelijkbaar met het Engelse woord “knight” dat etymologisch dezelfde stam heeft als het Nederlandse woord “knecht”. Net als de middeleeuwse ridders vormen de samurai de hoogste klasse in het feodale Japan. Kuge is het woord dat gebruikt werd om de keizer met zijn hovelingen mee aan te duiden. De kugyo vormde de machtigste groep binnen de overheid; de ministers en directe adviseurs van de keizer. Daijin was de hoogste rang  die men als samurai kon bereiken.

In tijden van gevaar en oorlog werd er een grote taiko (trom) boven de hoofdpoort geplaatst. Het indringende geluid van de slagen op de taiko was een waarschuwing dat de vijand naderde. 

The origin of the Samurai

The duties of the samurai are variously devided into; the responsibility to govern the people,  handling finance, being consultants on literary matters and attending the nobility. Even when they are on a errand for the kitchen or storehouse all men who wear the name of samurai are to carry their two swords and carry them with no fear whatsoever.

As it is likely that there will be enemy hostility, it has been decided that the should all comply to the rule that weapons are to be worn – in general these men are called Samurai. As for those who criticize the military men saying that in the past civil and military posts were separate and that only after the time of the Taira and the Minamoto the samurai began to appear and did not exist in the older system; these are the words of of those who know nothing about the past. The division of government offices is something that only begins in the Heian period (794 – 1192) and was not the rule with earlier emperors. Hence the Kugyo, the Daijin and even the emperors would lead armies to crush and defeat the rebels or would even crush and destroy as far as abroad. Because the emperors and empresses became the heads of the army, one should know there was no difference between civil and military from the Kuge downwards. It is from the Heian period that the emperor would grow up in the palace and the Daijin were very rich. And when the drums sounded they would cover their ears and tremble and would be completely useless.

II  Over de Fu van de Samurai

In het tweede hoofdstuk wordt ingegaan op de manieren, het gedrag van de samurai. De auteur laakt hier het verslechterende gedrag van de samurai van zijn tijd. En benadrukt wat de juiste houding van de samurai hoort te zijn. Hoffelijkheid en eer horen zijn voornaamste principes te zijn. Maar de auteur benadrukt evenzeer de fysieke en mentale kracht van de samurai. Het woord Fu verwijst naar correct gedrag, of de juiste houding. De kanji waarmee het geschreven wordt is het karakter voor wind (kaze). De wind is ongrijpbaar en onzichtbaar maar wel altijd duidelijk aanwezig. Op dezelfde wijze is hoffelijkheid en eer altijd aanwezig in de verschijning van een samurai. 

The Fu (manners) of the samurai

The chief court nobles are at the head of the four classes (samurai, farmers, craftsmen, merchants); as your superiors use you and the common people look up to you, your conduct should be correct. When we speak of the correct conduct for a samurai we mean that he should among others make courtesy and honour his main principles. Lately the conduct of the samurai has become worse day by day; first there was a move towards luxuries and then they succumbed to weakness and bit by bit they lost there sense of honour and courtesy.

In order to correct these evil customs: first one should honour strongness and simplicity after which one will also attain honour and courtesy.

As strongness and simplicity are the samurai’ s true colours we should try to keep things this way if we are to keep the claws of our nation in our region too.

Furthermore, because manners are a general custom, some among the samurai should make it their habit to teach children as young as three to be ashamed of weakness and proud of strength and you should tell your children that to be frightened or surprised is cowardice and you should correct them.

Even though people are all born with weakness and strength, samurai should wholly devote themselves to strength, best weakness, endure all things that are frightening and show it neither through their mouth nor through their colour.

III  Over de Ki van de samurai.

Werd in het voorgaande hoofdstuk de nadruk gelegd op het uiterlijk en op vorm, hier wordt deze enigszins gerelativeerd door aandacht te besteden aan het innerlijk van de samurai. Correct gedrag en fysieke kracht zijn belangrijk, maar belangrijker nog is dat de samurai zijn geest en lichaam weet te vullen met ki.

The Ki of the samurai

In addition to having the correct manners, you should make it your principal rule to develop a samurai spirit.

Although it is necessary to adhere to samurai manners in order to develop a samurai spirit, it is only outward; and although it might be impressive it will never be deep. Because the spirit fills the whole body and is like a burning fire it is more trustworthy.

Only when you radiate spirit will your manners be correct.

Even when your strength is above average you will not be able to do your work when your spirit is weak.

Even when you are skilled in the martial arts, when you are affraid you cannot perform them well. When the samurai spirit fills you, then your mind and body can function well. When you want to fight you do not worry about the colour of a horse; you want a wild horse.

A samurai does not worry about his appearance: you want a samurai with a strong spirit. The samurai who helps his lord and gives him frank advice posesses such a spirit. Even when he relaxes he has the manner and the authority of a samurai and enjoys deep respect of the people.    

IV  Over Shisetsu

Van oudsher heeft bamboe een belangrijke rol gespeeld in de Oosterse culturen. Al in de oudste geschriften van Japan wordt het zowel als gewas als materiaal genoemd. Vanwege zijn specifieke eigenschap van grote buigzaamheid en veerkracht in zelfs harde wind is bamboe in het algemeen een symbool voor volharding, buigzaamheid en veerkracht. In het deel Shisetsu van de Shido Yoron maakt de auteur een prachtige metafoor van de bamboe-knoop als symbool voor de integriteit van de samurai.

Shisetsu De integriteit (setsu) van de samurai.
Wanneer je shiki (ki van de samurai) overvloedig is, dan moet je voortgaan met werken aan je setsu. Setsu is een naam die oorspronkelijk ontleend is aan de knopen van bamboe; ofschoon bamboe de geest heeft om te groeien en de hemel te doorsteken, als het niet door de stevigheid van zijn knopen was zou het niet in staat zijn de vorst en de sneeuw te verdragen, door alle seizoenen heen te gaan en zijn kleuren te veranderen. Als de geest van de samurai setsu ontbeert, hoe kan hij dan naar behoren functioneren?

The setsu of the samurai
When your shiki (samurai ki) is overflowing you should go on to work on your setsu. Setsu is a name which is taken originally from the joints of bamboo; although bamboo has the spirit to grow and pierce the heavens, if it was not for the tightness of the joints it would not be able to endure the frost and the snow, go through all the four seasons and change its colours. If the spirit of the samurai lacks setsu how can he function properly?

V  Over de shin/kokoro van de samurai

In het vijfde hoofdstuk van de Shodo Yoron onthult de schrijver de bron van de innerlijke en uiterlijke manifestaties van het wezenlijke van de samurai; het hart van de samurai.

In het Japans wordt voor het woord hart zowel het van oorsprong Chinese shin als het originele Japanse woord kokoro gebruikt. Het kan zowel duiden op het fysieke hart als op het spirituele wezen van iemand (geest, ziel).

The kokoro of the samurai

When we have established the spirit and the setsu we can already speak of a good samurai. However, as the spirit and setsu spring from the heart, it is only by nurturing the spring that the water will become clear.

A person’s body is made up of four parts which all have their own desires and if one isn’t sure in one’s heart then the spirit and setsu will be hard to establish.

What is more, even if the heart only occupies an area of one square inch we would be helpless if we were to take it away as it is the master of the whole body.

VI  Over het pad van de samurai.

Nadat de auteur de spirituele en fysieke bron van de samurai heeft behandeld zet hij in dit zesde en laatste deel van de Shido Yoron dat over de do van de samurai (shido) handelt, uiteen hoe de samurai richting en inhoud aan zijn leven kan geven. Opvallend is hoe de auteur er vanuit gaat dat de mens van oorsprong goed is, maar dat het goede vaak verborgen blijft achter menselijke verlangens. De grondlegger van Aikido ging uit van hetzelfde standpunt. Hij zag Aikido als Misogi, rituele reiniging om het oorspronkelijke goede weer terug te vinden.  

Shido The way of the samurai

Although one should first of all learn to control one’s heart when we learn to control ourselves, it is not good to be selfish: one should have faith.

As faith is something everybody possesses, in other words it is in their nature. Even though one’s nature is not an evil thing, the good is often concealed by human desires although there are those who are good in nature.

There are also those where it is not hidden yet when it is bright here it will be dark somewhere else. If one would put them in the dark the skies will not be illuminated except for the saints. It are the saints therefor who fully enlightened with faith through their actions and teachings have come to embody the way to which the common people should adhere.

(vertaling Japans – Engels; Willem de Lange, tekst oorspronkelijk verschenen in het tijdschrift Aikido Nyumon, 1993)

Tom Verhoeven

Auvergne, zomer 2012