Aikido Archive Preservation Project

Aan de Amerikaanse Aikido lerares Linda Holiday sensei, een leerlinge van Hikitsuchi sensei en Anno sensei van de Kumano Juku Dojo, is toegang verleend tot het archief van de Kumano Juku Dojo. Dit historische archief bevat zeldzame, veelal niet eerder gepubliceerde foto's uit de beginperiode van Aikido.
Het Kickstarter.com project getiteld Aikido Archive Preservation Project is een initiatief om deze collectie unieke foto's voor de volgende generaties te bewaren. De bedoeling is dat het fotomateriaal in twee weken tijd gecatalogiseerd en gescand worden. En vervolgens beschermd opgeslagen worden. In de daarop volgende maanden worden worden de historische beelden digitaal opgeslagen en beschikbaar gesteld voor toekomstige generaties.

Om dit project van start te doen gaan is een bedrag van 2300,-- u.s. dollars nodig en daarvoor worden sponsors gezocht. Met een klein bedrag kun je al deelnemen aan dit project! Tot nog toe hebben 14 mensen hun financiele ondersteuning toegezegd voor een totaal bedrag van 600 u.s. dollars. Er zijn dus nog deelnemers aan dit project nodig! Help mee aan dit historische project en zeg een gift toe !

Voor meer informatie:
Aikido Archive Preservation Project

Let op; elk Kickstarter.com project kent een deadline!

Tom Verhoeven
Auvergne, Lente 2012    

Interview Jack Wada sensei

Onlangs verscheen er op het web een column met een  interview met Jack Wada sensei, een leerling van o.a. Hikitsuchi sensei en Anno sensei van de Kumano Juku Dojo.

Je vindt de columns hier:

Jack Wada sensei, a martial artist who is and has made a big difference

Jack Wada sensei deel 2

Tom Verhoeven
Auvergne, Lente 2012

Suki - opening

Het woord suki is te vertalen met ondermeer; doorzien, transparant, het open laten van een opening of ruimte. Een mooi beeld er van is een deur die op een kier staat waar een streep zonlicht door heen valt.

Het komt er op neer dat je over het vermogen beschikt om de intentie van de ander te doorzien, dat je bij elke aanval de zwakke plek ziet – de opening om zelf toe te kunnen slaan. Op een nog hoger niveau staat het ontlokken van de suki. Dit betekent dat je niet alleen in staat bent de intentie van de ander te doorzien maar deze ook kan sturen. In dat geval is er echt sprake van Aiki.

Het is belangrijk om in te zien dat dit laatste niet een kwestie van techniek is. Het is geen truc en evenmin gaat het om een intellectueel begrijpen van een principe. Het gaat om geestelijke groei en om wat O Sensei noemde; masakatsu agatsu, het overwinnen van je zelf. Het is dit zelf, dit ego dat wil winnen van de ander, dat wil domineren, dat de beste wil zijn, dat als enige op het hoogste podium wil staan, dat applaus wil krijgen omdat hij de kampioen is, dat is wat je weerhoudt om geestelijk te groeien. In Aikido uit zich dat vaak in onnodig weerstand bieden of geforceerd een techniek overnemen.

Je zou eigenlijk kunnen verwachten dat als een krijgskunst gaat over spierkracht en lichaamsgewicht de sterkste en zwaarste over het algemeen zal winnen. Om de logica daarvan in te zien hoef je maar om je heen te kijken, het is niet nodig om Aikido te gaan beoefenen om daar achter te komen. Het is ook geen nieuw idee, het is een gegeven waar de mensheid al eeuwen, zo niet millenia een oplossing voor heeft proberen te zoeken. Er zijn dan ook wereldwijd meerdere krijgskunsten te vinden die voortkomen uit een zoektocht naar de mogelijkheid dat een “zwakkere” partij, maar voorzien van bijzondere kwaliteiten, kon overwinnen van een “sterkere” partij omdat die dezelfde kwaliteiten ontbeerde. Iemand die een beter wapen, een betere strategie of een beter begrip van een principe had, was duidelijk in het voordeel van iemand die alleen maar sterk was of alleen maar in de meerderheid.

Aikido is een voorbeeld van wat wel een “innerlijke” krijgskunst genoemd wordt. Het gaat in de beoefening van Aikido niet om kracht of om alsmaar fysiek sterker worden, het gaat niet om snelheid als zodanig of om lenigheid. Essentieel is het vinden van een eenheid in de wisselwerking van Tai – Shin – Ki (lichaam, geest, adem), een connectie met Ten en Chi (hemel en aarde) en zoals O Sensei benadrukte een connectie met Kami sama (de goden, de natuur).  

De manier van trainen bepaald al welke richting je opgaat. Gaat het om een fysieke training dan ontwikkel je meer spierkracht, snelheid of uithoudingsvermogen, in Aikido gebeurt dit op een heel natuurlijke manier, maar het heeft geen waarde op zichzelf. Gaat het om intellectuele bekwaming dan vergaar je kennis en de vaardigheid om dit toe te passen. Om Aikido goed te begrijpen is enige studie en verdieping in de geschiedenis en filosofie van Budo onontbeerlijk.  Mentale, contemplatieve oefening gaat over het ervaren van de juiste geest. Alle drie heb je nodig in Aikido. Over het algemeen wordt het laatste aspect het meest verwaarloosd. En juist de geest heb je nodig voor het doorzien van de ander en voor het sturen van diens intentie.

Het juist oefenen van het vinden van een suki bij de ander veronderstelt al dat men het eigen ego heeft overwonnen.

Dat is echter niet altijd in elke soort oefening goed te merken. Misschien kan ik het verduidelijken met deze drie voorbeelden:

1. Aite beschikt over een jo, begint vanuit hidari mae en valt aan met chudan tsuki . Als Shite naar rechts ontwijkt ziet hij de suki vallen aan de linkerflank van Aite. Ontwijkt Shite naar links dan ziet hij de suki vallen aan de rechterzijde van Aite (o.m. borstkast, keel). Hij kan die zijde desgewenst aanvallen met bijvoorbeeld tsuki.

        

Dit is een goede oefening om te leren zien wat suki inhoudt, wanneer deze valt en hoe er mee om te gaan.

2. Zelfde situatie. Maar wanneer Shite na het bemerken van de suki bij Aite toeslaat wordt zijn tegenaanval door Aite gepareerd en valt deze op zijn beurt de nu ontstane suki van Shite aan.

Dit leert je dat de suki er slechts voor een moment kan zijn en ook weer afgeschermd kan worden. Het kan ook een list van Aite zijn om een aanval uit te lokken. Elke aanval kan een suki doen ontstaan.

3. Zelfde situatie. Zelfde afwisseling van aanval en verdediging. Shite pareert nu de aanval van Aite en valt op zijn beurt weer aan. Dit keer heeft Aite geen verweer meer.

In de meeste beginners-oefeningen ligt zowel de uitwisseling van aanval en verdediging als de finale stoot of slag van te voren vast. De meest gemaakte fout is dat een van beide (of allebei) steeds meer gaat ontwijken en als gevolg daarvan steeds sneller en harder moet toeslaan/afweren om de ander bij te houden. Door dit te doen laat men een suki bij zichzelf vallen.

De complexere varianten waarbij Aite en Shite met elkaar versmelten (awase) en meerdere keren achtereen aanval en verdediging afwisselen zijn dan in feite niet mogelijk. Men creeert iedere keer een omstandigheid die vergelijkbaar is met de hierboven genoemde derde situatie.

In het oefenen van ongewapende technieken ontstaat op soortgelijke wijze een suki bij Aite indien deze een overname forceert of onnodig probeert toe te slaan terwijl Shite de techniek inzet. Dit wordt vaak genegeerd en sommigen menen zelfs dat als het Aite lukt om Shite naar de grond te krijgen er per definitie sprake is van een geslaagde overname. “De winnaar heeft altijd gelijk” hoorde ik onlangs iemand nog beweren. Misschien is dat wel zo in een Judo-wedstrijd, maar in Budo en zeker in Aikido weegt het bewust zijn van de suki bij jezelf net zo zwaar als het bewust zijn van de suki bij de ander. Dat je er mee weg komt omdat je partner uit onervarenheid niet goed weet hoe hier mee om te gaan, maakt niet dat je op een zinvolle manier een overname hebt gedaan. In feite leer je jezelf je eigen suki te negeren en dat betekent niets anders dan dat je jezelf voor de gek houdt.

Overname technieken worden voor beide beoefenaars pas zinvol als;

1. de techniek begrepen en beheerst wordt.

2. men weet hoe men op een Aiki manier de techniek kan overnemen.

3. men beseft waar de eigen suki valt en waar die van de ander.

Tom Verhoeven

Auvergne, lente 2012

Shite & Aite

In vrijwel de meeste Aikido dojo worden de begrippen Uke en Nage of Tori en Nage gebruikt om de twee aikidoka aan te duiden die de techniek samen oefenen.

Het woord Tori duidt op iemand die pakt, vastpakt, grijpt. Het is een begrip dat vooral in Judo gebruikt wordt en dat is ook niet zo verwonderlijk als we kijken naar de beginpositie van elke Judowedstrijd. Deze begint feitelijk pas nadat beide judoka elkaar hebben vastgepakt.

Het woord Nage komt van nageru, werpen. Het is de persoon die de techniek uitvoert, degene die de worp of de klem inzet.

Het woord Uke komt van ukeru, ontvangen. Het is degene die de techniek ondergaat, accepteert, ontvangt. Het gaat daarbij om een actief ontvangen, er is geen sprake van tegenstribbelen en evenmin van het maar lijdzaam ondergaan van de techniek of van de actie van Nage. Uke accepteert de techniek op zodanige wijze dat nage zijn techniek volwaardig kan oefenen en dat hijzelf een optimale ukemi (het ondergaan van de techniek door middel van een val, rol of door naar de grond te zakken) kan oefenen. Onder Ukemi verstaan we de kunst van het ontvangen van de techniek, letterlijk is het te vertalen met het fysiek (mi) accepteren van de techniek.

Opvallend is dat geen van deze drie begrippen echt duiden op “aanvaller”.

Toch is dat wel hoe het vaak gezien wordt; Uke is de aanvaller waartegen Nage (de “werper”) zich moet verdedigen. En in Aikido zien we tijdens trainingen dan vaak het tegenovergestelde gebeuren van wat de bedoeling is. In plaats van zich te bekwamen in ukemi (op zich al een heel moeilijke kunst) zien we dat Uke zich gedraagt als een aanvaller die zich niet gewonnen wil geven. Uke stribbelt tegen, verzet zich uit alle macht, probeert weg te bewegen, probeert Nage te slaan of probeert een overname te forceren. Nage probeert ondertussen van alles te doen om Uke toch met die techniek naar de grond te krijgen. In plaats van een technische oefening ontstaat er iets dat veel weg heeft van een randori of erger nog een shiai.

Het is een echte beginnerskwaal. Maar sommige beginners weten jarenlang te volharden in deze fout en dan komt het zelfs voor dat ze ervan overtuigd raken dat dit pas realistisch Aikido is.

Strikt genomen klopt het gebruik van de begrippen Uke en Nage ook niet helemaal. Het beschrijft eigenlijk een situatie na afloop van een gevecht. Na het gevecht kan pas beoordeeld worden wie van de twee Nage, de “werper”, was en wie van de twee Uke, degene die de techniek onderging.

Interessant genoeg gebruikte Aikido grondlegger Ueshiba Morihei O Sensei deze begrippen niet. Hij had een voorkeur voor de begrippen Shite en Aite. Het zijn begrippen die de fameuze Zeami (de Japanse “Shakespeare”) introduceerde in het Noh theater. Op het toneel vormen de spelers niet zozeer tegenspelers als wel twee elkaar aanvullende componenten die samen het spel tot een geheel weten te smeden.

Shite en Aite geven in Aikido, net als in Zeami’s Noh theaterkunst uitdrukking aan de twee-eenheid In-Yo (Yin en Yang) en daarmee aan het principe Aiki. Omdat In en Yo voortdurend in beweging zijn ligt hun specifieke taak niet van te voren vast. Wat het ene moment In is kan het volgende moment veranderd zijn in Yo. Dit gebeurt als vanzelf (shi zen) en kan niet geforceerd worden.

Als we kijken naar de didactiek van Aikido dan ziet het er als volgt uit;

1. Shite voert de techniek uit naar het beste wat in zijn vermogen ligt, rekening houding met het niveau van Aite. Aite voert zijn ukemi uit naar het beste wat in zijn vermogen ligt. Het gaat om een nauwkeurige beoefening van de aangegeven techniek. Varieren is niet toegestaan net zo min als tegenstribbelen en geforceerd weerstand bieden. Shite oefent de techniek vier keer en vervolgens wordt er van rol gewisseld.

2. Shite voert de techniek uit terwijl Aite de opdracht krijgt om de techniek op een specifieke manier tegen te gaan. Shite krijgt de oplossing aangereikt en kan nu dus oefenen hoe hij er ondanks Aite’s verzet toch in kan slagen om de techniek voor elkaar te krijgen.

3. Shite voert de techniek uit terwijl Aite de opdracht krijgt om de techniek telkens op een andere manier tegen te gaan. Shite krijgt als opdracht om de bedoelde techniek achterwege te laten en te zoeken naar een andere oplossing door een andere meer toepasselijke techniek te vinden.

4. Shite voert een techniek uit. Aite onderzoekt of het mogelijk is de techniek te stoppen, zonder te forceren. Zodra Shite verzet voelt wijzigt hij van techniek. Aite kan er telkens voor kiezen om te proberen de techniek te stoppen of om de techniek over te nemen. Lukt dit dan wijzigen de rollen van Shite en Aite van persoon. Lukt het een van beide niet om de techniek te stoppen of over te nemen dan moet dit leiden tot ukemi.

De laatste methode vergt een goede vaardigheid en ervaring in de drie voorgaande methoden. Het is daarom ook geen trainingsmethode voor beginners. Aikidoka die blijven steken in de eerste methode en daar het weerstand bieden aan de techniek aan toevoegen en er in blijven volharden, zullen moeite hebben met de daarop volgende stappen. Heeft men door zo’n verkeerde oefenmethode zich een te groot ego aangemeten dan is vierde methode zelfs niet mogelijk.

Ten overvloede; de beschrijving heeft betrekking op een didactische methode. De vierde manier van oefenen is een oefening en staat niet voor het hoogst bereikbare van Aikido. Wel geeft het een goede weerspiegeling van het wezen van Aiki en van de juiste verhouding tussen Aite en Shite.

Tom Verhoeven

Auvergne, lente 2012

              

Alan Ruddock sensei - Aikido Course

De in Wales gevestigde Dyffryn Nantle Aikido Dojo organiseert een Aikido Spring Course met Alan Ruddock sensei.

Alan Ruddock is van Ierse afkomst. Hij trainde vanaf 1964 enige tijd in de Aikikai Hombu dojo waar hij o.m. les kreeg van de grondlegger van Aikido Ueshiba Morihei O Sensei. Daarnaast kreeg hij vooral les van shihan als Yamaguchi Seigo sensei, Osawa Kisaburo sensei, Saotome Mitsugi sensei en Nishio Shoji sensei. Terug in Europa volgde hij stages van Nakazone Mutsuro sensei. Alan Ruddock sensei is technical director van de door hem opgerichte Ierse organisatie Aiki no michi. Yondan Aikikai, rokudan Butokukai. 

David Halsall sensei, Alan Ruddock sensei en Paul Hughes sensei (IOM)

De Aikido course wordt gegeven op zaterdag 21 april 2012  en zondag 22 april in de dojo van Dyffryn Nantle Aikido Club, Talisarn Community Centre, Talisarn, Caernarfon, Gwynned – North Wales LL54 6HL.

Lestijden: dagelijks van 10.00 – 12.30 uur en 14.00 – 15.30 uur.

Meer informatie; email: halsall.manx@btinternet.com

Zie ook; https://www.facebook.com/pages/Dyffryn-Nantlle-Aikido-Club/257330414341641?sk=wall

Alan Ruddock en Tom Verhoeven in gesprek over de didactiek van Aikido

Tom Verhoeven

Auvergne, lente 2012

Oomoto - The Great Origin

In de jaren zeventig van de twintigste eeuw was het niet eenvoudig om een bekwame leraar Aikido te vinden. En er waren ook nog niet veel boeken over Aikido verschenen. Over Shinto en de nieuwe Shinto religie Oomoto die Aikido grondlegger aanhing was al helemaal niets te vinden en juist daar wilde ik meer over weten. In het begin van de jaren tachtig volgde ik de lessen van de Nederlandse kannushi Paul de Leeuw die me niet alleen nieuwe inzichten gaven in Shinto, maar die me ook hielpen de teksten van O Sensei die ik vanuit Japan toegestuurd kreeg beter te begrijpen. Rond die tijd vond ik ook de biografie van Onisaburo Deguchi, de leraar van Morihei Ueshiba O Sensei. En in de universiteitsbibliotheek bleek toch meer over Shinto te vinden dan ik aanvankelijk dacht. Maar de Oomoto religie leek toch een mysterie te blijven. Tot op een dag een pakketje uit Japan arriveerde. Hierin bevond zich een boekje getiteld: an encounter with Oomoto “The Great Origin”, a faith rooted in the ancient mysticism and the traditional arts of Japan. Het boek bleek geschreven te zijn door Frederick Franck, een schrijver – beeldend kunstenaar geboren in Nederland, maar al heel lang werkend en woonachtig in Amerika. 

Frederick Franck kreeg wereldwijde bekendheid dankzij zijn boek “The Zen of Seeing, seeing/drawing as Meditation”. In dit boek benadrukt Franck dat men niet zo zeer moet kijken naar de omgeving, de wereld, maar dat men opnieuw moet leren te zien. Met kijken doelt hij dan op een rationele, objectieve, afstandelijke manier van kijken en oordelen en met zien meer op de directe ervaring van het zien. Die directe ervaring van het zien is van toepassing op het maken en ervaren van kunst.

Bij het bezoeken van een expositie van de kunstwerken van Onisaburo Deguchi in het Victoria and Albert museum (dezelfde expositie is ook in Leiden te zien geweest) raakte hij gefascineerd door de uitzonderlijk vormgegeven keramiek van Onisaburo Deguchi.

Toen hem een tijd later werd verzocht om mee te helpen om een expositie van het werk van Onisaburo Deguchi in Amerika te organiseren zegde hij meteen zijn medewerking toe. Dit gaf hem de kans om zich meer te verdiepen in de achtergronden van de kunstenaar en het zou uiteindelijk ook leidden tot een uitnodiging door Kyotaro Deguchi, de kleinzoon van Onisaburi Deguchi en auteur van diens biografie, om naar Japan te komen.

Bij het binnenrijden van Kameoka, waar het centrum van Oomoto is gevestigd, was het eerste dat hem opviel een affiche dat het voorjaarsfeest Setsubun sai aankondigde. Het affiche toonde een groep rondvliegende kraaien, in Japan symbool voor de komst van de lente, van ochtendgloren en van vreugde. De afbeelding was een meesterwerk en Franck veronderstelde dat het om een eeuwenoud klassiek werk ging. Het bleek gemaakt door de weduwe van Onisaburo Deguchi.

Gedurende zijn verblijf temidden van de aanhangers van de oomoto werd hij steeds weer doordrongen van de samenhang tussen kunst en religie. Onisaburu Deguchi was niet alleen de geestelijk leider van de Oomoto geweest, hij was een visionair, een dichter, een keramist, schilder, schrijver van parabels, voorspellingen en korte verhalen, beeldhouwer. Hij was iemand met een ongebreidelde fantasie, een pacifist die contacten onderhield met organisaties in de gehele wereld die met elkaar gemeen hadden dat ze wereldvrede nastreefden. Hij was een creatieve geest die een nauwe verwantschap voelde met  de Japanse religie-filosofie Shinto en de traditionele Japanse kunsten. Hij moedigde de aanhangers van Oomoto kyo om zich te verdiepen in die traditie en uiting te geven aan de verbondenheid met de natuur, het leven en het goddelijke door middel van kunst. De relatie tussen kunst en religie, stelde hij, is vergelijkbaar met die tussen broer en zus, tussen ouder en kind. Uit kunst ontstaat religie, niet andersom, was zijn uitgangspunt. Dit leidde er toe dat tal van kunstenaars zich om hem heen groepeerden, kunstenaars met een missie; het promoten en beoefenen van kunst leidde tot een mystieke ervaring van het goddelijke. Wanneer mensen over de gehele wereld die ervaring delen dan leid dit tot wereldvrede.

Tot op de dag van vandaag staat de Oomoto kyo bekend om het stimuleren van de traditionele kunsten. Een daarvan is Aikido. Aikido grondlegger Ueshiba Morihei O Sensei was een van de beroemdste leerlingen van Onisaburo deguchi. Frederick Franck beschrijft de elegantie van een demonstratie van het aan Aikido verwante Shinwa Taido, door leerlingen van Inoue, de neef van Ueshiba Morihei O Sensei.

In zijn boek geeft Frederick Franck een beschrijving van Oomoto kyo. Hij gaat daarbij in op de geschiedenis en de idealen van Oomoto. Voor de aikidoka klinken deze idealen niet vreemd in de oren. Veel daarvan is terug te vinden in O Sensei’s filosofie en uitleg over het doel van Aikido. Bij hedendaagse Aikido instructeurs ligt de nadruk vaak op de effectiviteit van de techniek, op een bepaald principe dat de techniek effectief maakt, zoals de buik als centrum, het hoofd als centrum, de ruggengraat als centrumlijn, of een denkbeeldig punt tussen aanvaller en verdediger als centrum. Of het gaat om discussies of een basisstand breed of juist heel smal zou moeten zijn. Of men wil een onderscheid maken tussen stijlen van Aikido, waarbij de ene stijl effectieve zelfverdediging zou zijn en een andere stijl verweten wordt dat niet te zijn. Maar in al deze voorbeelden wordt voorbij gegaan aan het werkelijke doel van Aikido zoals O Sensei dat toonde en overdroeg. Dit boek van Frederick Franck beschrijft in heldere bewoordingen in welke richting we als aikidoka  horen te gaan; Aikido als misogi, als norito en als authentieke, autonome kunst.

Tom Verhoeven

Auvergne, lente 2012

Frederick Franck. Oomoto "The Great Origin" .Cross Currant Paperback, West Nyack, N.Y. 10994. 1975 (herdruk 1978).

        

Tasaka sensei - Aikido seminar

In het plaatsje Beauvoir sur Mer organiseert France Kumano Aikido een Aikido stage met Mitsuo Tasaka sensei (rokudan) van de Kumano Juku Dojo in Japan.

De stage wordt gehouden van vrijdag 30 maart 2012 tot maandag 2 april 2012 in Salle Omnisport, Rue de Cornoir, Beauvoir sur Mer (85230), Pays de la Loire, Vendee in Frankrijk.

Voor meer informatie: http://aikidobeauvoir85.free.fr

Tom Verhoeven
Auvergne,  winter 2012

Dobun - leer en oefen als een shoshinsha

Benader elke les als een shoshinsha (een beginner).
Sta open voor nieuwe dingen en oefen het oude bekende met dezelfde frisheid en enthousiasme als het nieuwe. Wees nieuwsgierig en onderzoekend. Gebruik je fantasie. Laat al je vooringenomen opvattingen varen. Vermijd het vormen van een eigen mening. Houdt niet vast aan het geleerde van gisteren. Dit is een nieuwe dag met nieuwe lessen. Oefen en leer alsof je na de les naar huis moet snellen om alle kennis en vaardigheid die je zojuist hebt opgedaan over te dragen aan een jongere broer of zus. Op deze manier zul je snel vorderingen maken.

Tom Verhoeven
Auvergne, winter 2012

Kuribayashi sensei

Aikido Centre Biel in Zwiteserland organiseert dit voorjaar een Aikido stage met Kuribayashi sensei van de Kumano Juku Dojo in Japan.

Kuribayashi Morio shihan (rokudan) geeft meerdere keren per week les in de Kumano Juku Dojo en geeft een paar keer per jaar Aikido stages.

De Aikido stage in Biel wordt gehouden op zaterdag 26, zondag 17 en maandag 28 mei 2012.

Kuribayashi sensei reciteert voor aanvang van de les een harai misogi tekst.

Kuribayashi sensei in Biel, Zwitserland

Kuribayashi sensei: irimi nage

 
Meer informatie: Aikido Centre Kumano; http://www.centre-kumano.ch/fr/

Tom Verhoeven
Auvergne, winter 2012

Annual Aikido Summer Retreat Santa Cruz

 Voor de negentiende keer organiseert Aikido Santa Cruz een jaarlijkse intensieve Aikido Zomer seminar in Santa Cruz, California. De seminar omvat vijf dagen en de Aikido lessen worden verzorgd door vooraanstaande Amerikaanse Aikido leraren met als speciale gast Motomichi Anno sensei (8st dan, Aikikai shihan).

De deelnemende Aikido docenten zijn:

Linda Holiday sensei (rokudan), oprichtster van de Santa Cruz Aikido dojo, trainde lange tijd in Japan, met name aan de Aikido Kumano Juku Dojo in Kumano, volgde o.m. de lessen van Hikitsuchi sensei.

Jack Wada sensei (rokudan) trainde geruime tijd aan de Aikido Kumano Juku Dojo in Kumano en kreeg o.m. les van Hikitsuchi sensei.

Mary Heiny sensei (rokudan) trainde in Japan in de jaren zestig en kreeg o.m. onderricht van Aikido grondlegger Ueshiba Morihei O Sensei en trainde aan de Kumano Juku Dojo o.l.v. Hikitsuchi sensei.

Motomichi Anno sensei, dojo cho van de Aikido Kumano Juku Dojo in Kumano. Opvolger van Hikitsuchi sensei. Leerling van Ueshiba Morihei O Sensei. Anno sensei is een Hachidan Aikikai Shihan.

De seminar zal dit jaar gehouden worden van 11 – 15 juli 2012 in het Santa Cruz Auditorium te Santa Cruz.

Tom Verhoeven 

Auvergne, winter 2012