Kokyu Ho

Een zittend in seiza uitgevoerde techniek.

De aanval is katadori.

Tom Verhoeven
Auvergne, zomer 2012

Het stroomlijnen van het proces geeft ruimte aan creativiteit en efficiëntie. Aimeedis helpt je graag met het ontwerpen van een workflow.

Isle of Man

Het eiland Man ligt in de Ierse zee. Wanneer men over zee het eiland nadert kan men het bij helder weer al van enige afstand zien liggen. Maar niet altijd. Soms lijkt het eiland plotseling in het niets te verdwijnen. Het wordt omhuld door wat de Manx Mananan's cloak noemen. De kelktische god Mananan beschermt het eiland en laat bij naderende vreemdelingen het eiland verdwijnen in een dichte mist. Menige viking invasie is zo voorkomen omdat de vikigen het eiland niet konden vinden en er aan voorbij voeren.

voorsteven vikingschip

    Vanaf de negende eeuw bereikten vikingen het eiland Man. Niet om te plunderen, maar om zich er te vestigen. De oorspronkelijke taal van het eiland Man, Manx, is een door het Noors beinvloedde vorm van Gaelic.
In de afgelopen decennia zijn er veel archeologische vondsten gedaan die betrekking hebben op de vikingen en hun levenswijze. Veel van die vondsten zijn terug te vinden in het museum in Douglas en in Peel.

Museum in Peel

Moderne kunstenaars laten zich nog steeds inspireren door de kunst van de kelten en de vikingen. Bekendste voorbeeld is de befaamde Arts & Crafts designer Archibald Knox.

Maar ook tal van andere kunstenaars hebben werk gemaakt dat de herinnering aan de kelten en de vikingen levend houdt.

Een bronzen vikingschip met een overleden vikingkrijger siert de vroegere ingang van een voormalige kapel.

Detail van de bronzensculptuur

Er is veel te zien op het eiland en het is ideaal om er enkele dagen of een week voor uit te trekken om het eiland te leren kennen.

Het triskel symbool, de drie benen van Man, is op de vreemdste plaatsen terug te vinden.

De meeste plaatsen liggen aan de kust, de veerboten komen aan in de hoofdstad van Man; Douglas.
Douglas was nog niet zo heel lang geleden een belangrijke toeristenplaats. De vele grote hotels langs de boulevard herinneren daar nog aan. Een niet al te grote stad, met leuke winkelstraten, musea, parken, goede restaurants en leuke pubs. Goede pubs en restaurants zijn ook te vinden in de kleine plaatsen langs de kust.

Het eiland kenmerkt zich door het veelzijdige landschap, Jurby is bijvoorbeeld zo vlak dat de RAF er tijdens de tweede wereldoorlog een vliegbasis had (de oude barakken staan er nog steeds), andere delen zijn heuvelachtig met als hoogste punt de berg Sneefell.

Aikido op het eiland Man

De Ellan Vanin Aikikai organiseert een Aikido course ter viering van een jubileum; het is inmiddels dertig jaar geleden dat David Halsall en Paul Hughes begonnen met de beoefening van Aikido bij de Ierse Aikido instructeur Alan Ruddock op het eiland Man. Beiden hebben inmiddels zelf een dojo opgericht. Pul Hughes is oprichter van de Ellan Vanin Aikikai in Isle of Man en David Halsall is oprichter van de Dyffryn Nantle Aikikai in Wales.

De stage wordt gehouden in Peel, 22 - 23 september 2012

Ierse Aikido instructeur Alan Ruddock (1944 - 2012)

David Halsalltijdens een Aikido training in Isle of Man.

Paul Hughes en David Halsall

Meer informatie:
Paul Hughes; pwhughes@manx.net  tel; Tel: 07624499231

David Halsall;  halsall.manx@btinternet.com
http://www.facebook.com/pages/Dyffryn-Nantlle-Aikido-Club/257330414341641?sk=wall

Tom Verhoeven
Auvergne, zomer 2012

Aikido foto impressie 2

Op de vraag "wat is Aikido?" is vaak het antwoord zoiets als "een vorm van zelfverdediging" of "een Japanse vechtsport" of "een soort Judo". Maar dit soort antwoorden zijn onbevredigend en doen ook niet goed recht aan Aikido. Dit komt doordat geprobeerd wordt Aikido te herleiden tot iets anders, iets dat de lading niet helemaal dekt ook al zitten er elementen in die op zich kloppen. Een sake kommetje is van hetzelfde materiaal gemaakt als een theekom of een soepkom. Toch kun je van een sakekommetje niet zeggen dat het een klein soort soepkom is. Een auto is niet een een soort paard en wagen, maar dan zonder paard. En ook al noemen we het hout van appelbomen en kersenbomen allebei rozenhout; een appel is niet een soort kers. Het sakekommetje, de auto, de appel, de kers, zijn ieder voor zich een op zich zelf staand object, voortkomend uit een op zich zelf staande ambacht.
Dit geldt evenzeer voor Aikido. Het is een op zich zelf staande discipline, een authentieke kunst, ook al bevat het elementen die we ook terugvinden in andere vormen van Budo, in yoga, in chi kung, zen, etc.
De realisatie dat het om een oorspronkelijke kunst gaat maakt dat je anders kijkt naar Aikido; een techniek moet niet alleen effectief zijn, het moet er ook esthetisch uitzien, er moet een heldere connectie zijn tussen shite en aite, het moet het juiste tempo hebben, vloeiend en moeiteloos ogen, het moet verwondering oproepen, het moet enthousiasmeren. Kijken naar goed Aikido doet al meteen vermoeden dat er meer achter zit, dat het diepgang heeft, dat een glimp van het geheime en het verborgene heel even zichtbaar wordt.
Niet al deze elementen komen altijd onder alle omstandigheden tot uiting in een Aikido embu; maar het streven er naar hoort wel altijd aanwezig te zijn.

Tom Verhoeven, aite Kim Fok, kaiten nage, jaren negentig

Oude dojo Leiden, seizoen 1987 - 1988

Bokken to hanbo, jaren negentig

Bokken to hanbo, jaren negentig

Dai gokyo variatie,1999

Dai nikyo, jaren negentig

Irimi nage, jaren negentig

Kokyu nage, aite Kim Fok

 Tom Verhoeven
Auvergne, zomer 2012

     

Aikido foto impressie 1

Harai misogi is het woord dat gebruikt wordt voor de dagelijkse reiniging van de dojo. Het is belangrijk dat de dojo gereinigd wordt voor aanvang van de les en zonodig na de les. Deels gaat het om een echte reiniging, een grote schoonmaak en opruimactie. Het woord harai betekent vegen en dat is wat je in feite ook doet, je veegt alle stof en vuil van die dag bijeen en verwijderd het uit de dojo. Misogi duidt nog meer op reinigen met water, dweilen. Een grondige reiniging dus. Maar deels duidt het ook op een rituele reiniging. De daad van het opruimen en  schoonmaken geeft opluchting, bevrijding en geeft ruimte voor iets nieuws.

Deze week heb ik veel tijd gestoken in het uitzoeken en opruimen van mijn Aikido foto-archief. Letterlijk duizenden foto's hebben hun weg naar de poubelle gevonden. Er zaten veel foto's bij die niet goed waren; overbelicht, onderbelicht, onscherp. Veel actiefoto's waren niet goed getimed, de actie was al voorbij eer de fotograaf afdrukte. Maar er waren ook nogal wat foto's die nare herinneringen met zich meedroegen. Een kleine overzichtelijke verzameling van foto's is overgebleven.

Hieronder een kleine impressie van de verzameling foto's die vooral weergeven hoe het beoefenen van Aikido veel vreugde en plezier geeft en naarmate men vordert steeds boeiender en veelzijdiger wordt.

Kote Gaeshi: Shite; Tom Verhoeven, Aite; Kim Fok

Sumi Otoshi

 

 

Shiho nage (rond 1995)

 

Kokyu nage: Aite; Kim Fok (rond 1995)

Dai Nikyo variatie, Japans Centrum Niki, 1992

 Tom Verhoeven,
Auvergne, zomer 2012

Aanvalsvormen in Aikido

Enkele voorbeelden van aanvalsvormen zoals die in Aikido worden toegepast.

Gyaku hanmi katate dori

Ai hanmi katate dori (of kosa dori)
Shite kan zijn pols met de handpalm open naar boven of met de handpalm naar beneden laten vastpakken

Aite kan kosadori gebruiken als inleiding voor een aanval van achteren; ushiro ryote dori / ushiro katatedori kubishime.

Ai hanmi ryo sode dori
Aite pakt beide mouwen vast van shite.

Ushiro eridori
Voor beginners is het gemakkelijker om de technieken te leren vanuit een positie waarin beide met dezelfde voet voor staat. Voor de meer gevorderde is het interessanter als hij/zij niet van tevoren weet in welke positie aite staat.

Gyaku hanmi kata dori

Gyaku hanmi katate dori men uchi

Vanuit de positie gyaku hanmi kata dori moet shite er altijd op bedacht zijn dat aite met een volgende aanval, vaak een slag of een stoot, komt. In dit voorbeeld wacht shite die tweede aanval niet af, maar neemt het initiatief met men uchi.

Ai hanmi eri dori (of muna dori)
Aite pakt hier de revers bij de borstkast vast (muna dori) of kiest voor een van beide revers (eri dori).

Tom Verhoeven
Auvergne, zomer 2012

Aiki En - Aiki Tuin

Live in each season as it passes; breathe the air, drink the drink, taste the fruit, and resign yourself to the influences of each.

Henri David Thoreau

I never had any other desire so strong, and so like to covetousness, as that one which I have had always, that I might be master at last of a small house and a large Garden.  ~Abraham Cowley, The Garden, 1666

Temidden van drieduizend werelden

Een enkele pruimenbloesem

De stenen poort zal

Voor de tweede maal openen

Doka van Ueshiba Morihei O sensei

Als vergoeding voor zijn taken werd de samurai jaarlijks uitbetaald in balen rijst. Verder was het voor de samurai altijd van belang dat hij in staat moest zijn om zelf in zijn voedsel te voorzien. Elke samurai beschikte daarvoor over een perceel land waarop hij rijst en groente verbouwde en eventueel wat vee hield. Een oude stelregel was dat elke samurai minstens een pruimenboom moest planten. Gezouten pruimen worden nog altijd gezien als een lekkernij, maar ook als een remedie tegen allerlei kwaaltjes. Kruiden en paddestoelen werden gevonden in de omliggende bossen. In sommige streken werd thee verbouwd. De beoefening van krijgskunst en de teelt van groenten ging in het leven van de samurai hand in hand.

Al voor de oorlog was Ueshiba Morihei O Sensei begonnen met het kopen van grond in Iwama, Ibaraki prefectuur. Zijn doel was om ooit een boerderij-dojo te vestigen. Hij bezat uiteindelijk bijna zeven hectare grond – een aanzienlijk landgoed voor een land als Japan.

Teleurgesteld in de opvattingen van de Japanse leiders besloot Ueshiba Morihei O Sensei zich na de aanvang van de tweede wereldoorlog, terug te trekken uit het maatschappelijke leven en zich voortaan te wijden aan een leven in de natuur. Van jongs af aan had hij ervaring opgedaan met het verbouwen van groenten en kennis opgedaan van de natuur. Het leven met de seizoenen en temidden van de natuur groenten verbouwend zag hij geheel in de geest van de klassieke samurai. Bovendien beschouwde hij het leven met de natuur als een Aiki ideaal.

Zijn landgoed bij Iwama bestond voor een belangrijk deel uit bos en onontgonnen terrein. Er stond geen huis op het terrein, maar van zijn buren kon hij een oude houten schuur overnemen. Leerlingen en kennissen die hem vanuit Tokyo bezochten waren geschokt door zijn leefomstandigheden . Het oogde allemaal heel armoedig. Bovendien was het contrast met zijn vroegere leven temidden van hooggeplaatste militaire officieren, politici, academici en leden van het keizerlijk hof met dit spartaans aan doende bestaan wel erg groot. Maar O Sensei was gelukkig met zijn terugkeer naar de natuur. Hij werkte met plezier op het land, rooide boomstronken, bewerkte de grond, zaaide en plantte zijn favoriete groenten en verbaasde zijn buren met zijn goede oogsten.

Zijn training zette hij ondertussen voort en in 1942 koos hij definitief voor de naam Aikido voor zijn krijgskunst (de naam Aikido is overigens niet door hem zelf bedacht, zelf had hij het meestal simpelweg over Aiki als hij sprak over zijn Budo. Soms gebruikte hij het begrip Aiki no michi). Gedurende de oorlogsjaren concentreerde hij zich op het aanleggen van een buiten-dojo en de bouw van een Aiki jinja (schrijn) op zijn landgoed. De eerste Aiki jinja had een eenvoudige constructie die later vervangen zou worden door een meer traditionele jinja.

Aiki Jinja in aanbouw

Torii voor de Aiki Jinja in Iwama, Ibaraki.

Na de oorlog kwamen meer van zijn leerlingen bij hem langs om les te krijgen. De eerste trainingen werden buiten gegeven.

Naast zijn huis bouwde hij met zijn leerlingen een dojo. De dojo was voorzien van een houten vloer en had aanvankelijk geen tatami (matten). De leerlingen volgden een intensief programma van meerdere trainingen per dag, ongewapende technieken in de dojo, wapentechnieken buiten voor de dojo. Er werden ook trainingen gegeven op onverwachtse momenten, soms werden ze midden in de nacht gewekt voor een training of besloot O Sensei op een willekeurige dag de bergen in te trekken om daar in de bossen een training te geven. Tijdens een van die nachtelijke trainingen realiseerden zijn leerlingen zich tot hun schrik dat O Sensei geen bokken tegen hen gebruikte maar een shinken – een echt zwaard! In het donker hadden ze niet gezien dat hij die bij zich had, ze ontdekten het tijdens het trainen door de weerschijn van de maan op het wapen.

Daarnaast werkten ze dagelijks in de tuinen, hielpen met het bouwen of herstellen van het huis, de dojo en de Aiki jinja. Ook het reinigen van de dojo en de ruimte voor de Aiki jinja behoorden tot hun dagelijkse taken.

“Werken in de Aiki En tuinen is zwaarder dan budo training” beweerde O Sensei eens. Vooral in het begin moesten er veel bomen gekapt en gerooid worden en er moest grote stenen verplaatst worden. Op een dag lukte het zijn leerlingen niet om een groot rotsblok te verplaatsen. Ze vroegen O Sensei om hulp, deze keek naar de rotsblok, en zonder enige zichtbare moeite verplaatste hij de rotsblok naar de plek waar hij hem hebben wilden. Hij legde uit dat ook hier het principe van Aiki van toepassing was.

Iwama was ook de plek waar O Sensei zich verder in Shinto kon verdiepen. Bewoners in de wijde omgeving werden voortaan in alle vroegte gewekt door de klanken van zijn kotodama. Hij was dagelijks in gebed te vinden voor de Aiki jinja. Zijn lessen begon hij elke dag met een reinigingstekst en reinigingsritueel. Incidenteel liep hij naar een waterval in de bergen om daar een rituele reiniging onder de waterval te ondergaan. Hij nam ook deel aan Buddhistische riten waarbij hij de hart-sutra met diepe luide klanken reciteerde.  

Het terugtrekken uit het maatschappelijk leven om de aandacht volledig te richten op de eigen natuur of op de beoefening van een kunst of ambacht als methode tot geestelijke ontwikkeling behoort tot een lange oosterse traditie. Het gaat daarbij niet om wat we in het westen zien als een liefhebberij waar we ons mee bezighouden na pensionering, maar om een spiritueel afscheid van maatschappelijke verplichtingen en om een verandering van levensstijl waarbij men zich ontdoet van opgelegde regels, normen en waarden en de werkelijkheid op een directe wijze tracht te ervaren.

Voor veel aikidoka is leven en werken in de natuur in combinatie met Budo keiko in de natuur nog steeds een inspirerend ideaal, ofschoon er slechts weinig dojo zijn waar men ook echt de mogelijkheid heeft om dit ideaal te verwezenlijken.

         

Tom Verhoeven

Auvergne, zomer 2012