Aikido wordt niet beoefend in een sportschool of in een gymzaal. Aikido wordt beoefend in de dojo.
Het woord dojo laat zich vertalen als plek waar de Do zich
manifesteert. Van oorsprong was het een bijzondere plek in de natuur, vaak op
een open plek in het bos nabij een waterval of beek, een uitzonderlijke
gevormde rots of een eeuwenoude boom. Elke plek waar men een sterke binding met
de natuur ervoer was geschikt als dojo. In veel opzichten vertoont de
oorspronkelijke dojo grote gelijkenis met de Keltische Nemeton. Ook het voorplein van een Shinto schrijn of
een Boeddhistische tempel werd vroeger vaak gebruikt als dojo. In de loop der
tijd werden er speciaal voor de beoefening van krijgskunst ruimtes gebouwd met
de meest natuurlijke materialen die men kon vinden. Tegenwoordig worden
allerlei ruimtes, van garage tot gymzaal, ingericht en gebruikt als dojo. Waar
de dojo zich ook bevind, eenmaal ingericht is het een gewijde, sacrale plek
waar men zich richt op het eenworden met de Do, op Satori (verlichting).
De dojo wordt zo mogelijk gebouwd gericht op het noorden of
gericht op het westen. De muur die op het westen of noorden is gericht wordt
bestemd als de kamiza. Het is de zijde waar de shinden / kami dana geplaatst
wordt, samen met een portret van de grondlegger en portretten van andere
leermeesters die een belangrijke rol hebben gespeeld in de ontwikkeling van de
dojo. Aan deze muur hangt ook een kakejiku met een inspirerende tekst die de
dojo cho heeft ontvangen bij de formele overdracht van de kunst door zijn
leermeester. Voorts staat er een taiko, een set zwaarden, een bloemstuk en
enkele offergaven zoals zout en water voor de kami.
Bij het lesgeven neemt de leermeester plaats voor de kamiza.
De kamiza is de hoge zijde, het is de mooie kant van de dojo, de sacrale zijde.
De leerlingen nemen tegenover de leermeester plaats aan de shimoza, de lage
zijde. De muur links wordt de shimoseki (lage kant) genoemd en de muur rechts
de joseki (hoge kant).
De dojo ademt een inspirerende, sacrale atmosfeer en om die
te behouden wordt de dojo met veel eerbied betreden. Het dagelijks reinigen
(harai misogi) van de dojo draagt ook bij om deze sacrale sfeer te behouden. Toch
is niet alleen de inrichting van de dojo van belang – het is bovenal de aandachtige
aanwezigheid en oprechte toewijding van alle aikidoka die bepalend is voor de
gewenste sfeer in de dojo.
Tom Verhoeven
Dojo cho
Auvergne,
Herfst 2011
Geen opmerkingen:
Een reactie posten